Friedrich Class
 SS-Sturmbannführer
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1938–1945 |
| Formacja | |
| Stanowiska |
jeden z dowódców Einsatzkommando 16 |
| Główne wojny i bitwy | |
Friedrich Class (ur. 2 maja 1899 w Blaubeuren, zm. 12 grudnia 1945) – SS-Sturmbannführer, dyrektor kryminalny Gestapo w Gdańsku, jeden z dowódców Einsatzkommando 16 – specjalnej jednostki, która jesienią 1939 dokonywała czystek etnicznych na okupowanych przez Niemców terenach Pomorza Nadwiślańskiego. Zbrodniarz wojenny, należał do grona głównych sprawców zbrodni w Piaśnicy.
Przed 1939
[edytuj | edytuj kod]W czasie I wojny światowej walczył w szeregach armii Cesarstwa Niemieckiego. Po zakończeniu działań wojennych zaciągnął się ochotniczo w szeregi paramilitarnych Freikorpsów. W 1920 rozpoczął pracę w gdańskiej Policji Ochronnej. W 1932 awansowany do stopnia komisarza[1].
W marcu 1933 Class wstąpił w szeregi NSDAP, co znacznie przyspieszyło jego karierę w strukturach policji Wolnego Miasta Gdańska. W krótkim czasie objął kierownictwo policji politycznej w gdańskim prezydium policji[1]. Po zaanektowaniu Wolnego Miasta przez III Rzeszę kierował w gdańskim Gestapo kluczowym Wydziałem II (Kościoły, Żydzi, masoni, sekty, aresztowania prewencyjne, zdrada stanu, podstępne zamachy na państwo i partię, przestępstwa gospodarcze)[2].
Udział w Intelligenzaktion
[edytuj | edytuj kod]
Wkrótce po zakończeniu kampanii wrześniowej Niemcy przystąpili do rozprawy z przedstawicielami tzw. "polskiej warstwy przywódczej" z terenów Pomorza i Wolnego Miasta Gdańska. Kluczowa rola w tej akcji przypadła utworzonemu 12 września 1939 tzw. Einsatzkommando 16 (EK 16) – specjalnej grupie operacyjnej (Einsatzgruppen) niemieckiej policji bezpieczeństwa i służby bezpieczeństwa. Class (wówczas w stopniu dyrektora kryminalnego i SS-Hauptsturmführera) objął stanowisko szefa ekspozytury EK 16 w Gotenhafen (okupacyjna nazwa Gdyni)[1]. Był również jednym z najbardziej zaufanych współpracowników dowódcy Kommanda – dr Rudolfa Trögera[3].
Class odpowiadał za śmierć tysięcy Polaków zamordowanych jesienią 1939 na terenie Gdyni i całego powiatu morskiego[3]. Odegrał zwłaszcza kluczową rolę podczas akcji eksterminacyjnej w Lasach Piaśnickich, gdzie między październikiem 1939 a marcem 1940 zamordowano blisko 12 000 ludzi. Class opiniował m.in. listy osób wyznaczonych do rozstrzelania w Piaśnicy, które były układane w placówce Gestapo na Kamiennej Górze na podstawie policyjnych list gończych (tzw. Sonderfahndungsbuch Polen) oraz przysyłanych przez ludność niemiecką licznych anonimowych oraz podpisanych donosów. Parafka "CL+" jaką stawiał przy nazwisku umieszczonego na liście oznaczała wyrok śmierci[4].
Class nakazywał i organizował również inne egzekucje. W listopadzie 1939 rozkazał rozstrzelać ponad 80 chorych wenerycznie kobiet ze szpitala w gdyńskich Babich Dołach, celem „opróżnienia” budynku szpitala na potrzeby Kriegsmarine[5]. Odpowiadał także za rozstrzelanie 74 Polaków w kilku publicznych egzekucjach, przeprowadzonych w Gdyni między październikiem a listopadem 1939. Brał również udział w masowych wysiedleniach Polaków z Gdyni, zajmując się układaniem list osób przeznaczonych do wypędzenia[6].
Dalszy przebieg kariery
[edytuj | edytuj kod]Wiosną 1940 Class został przeniesiony z Pomorza na stanowisko szefa placówki Kriminalpolizei (pol. Policji Kryminalnej) w austriackim Grazu[1]. Następnie pracował w centrali Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA) na stanowisku kierownika referatu zbrodni zagrożonych karą śmierci w Wydziale V RSHA (Kripo). W kwietniu 1944 stanął na czele placówki Policji Kryminalnej (Kripo-Leitstelle) w Düsseldorfie[1].
Zmarł z przyczyn naturalnych[7] w dniu 12 grudnia 1945. Nie został nigdy osądzony za zbrodnie popełnione na Pomorzu[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Jochen Böhler, Klaus-Michael Mallmann, Jürgen Matthäus: Einsatzgruppen w Polsce. Warszawa: Bellona, 2009, s. 44-45. ISBN 978-83-11-11588-0.
- ↑ Dieter Schenk: Albert Forster. Gdański namiestnik Hitlera. Gdańsk: Wydawnictwo Oskar, 2002, s. 335. ISBN 83-86181-83-4.
- ↑ a b Dieter Schenk: Albert Forster.... op.cit., s. 236.
- ↑ Elżbieta Maria Grot: Ludobójstwo w Piaśnicy z uwzględnieniem losów mieszkańców powiatu wejherowskiego w: Piaśnica oskarża (red. Stanisław Janke). Wejherowo: Urząd Gminy Wejherowo, 2009, s. 34. ISBN 978-83-926619-1-7.
- ↑ Jochen Böhler, Klaus-Michael Mallmann, Jürgen Matthäus: Einsatzgruppen w Polsce. op.cit., s. 177.
- ↑ Dieter Schenk: Albert Forster.... op.cit., s. 255.
- ↑ Jochen Böhler, Klaus-Michael Mallmann, Jürgen Matthäus: Einsatzgruppen w Polsce. op.cit., s. 110.
- ↑ Dieter Schenk: Albert Forster.... op.cit., s. 250.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jochen Böhler, Klaus-Michael Mallmann, Jürgen Matthäus: Einsatzgruppen w Polsce. Warszawa: Bellona, 2009. ISBN 978-83-11-11588-0.
- Stanisław Janke (red.): Piaśnica oskarża. Wejherowo: Urząd Gminy Wejherowo, 2009. ISBN 978-83-926619-1-7.
- Dieter Schenk: Albert Forster. Gdański namiestnik Hitlera. Gdańsk: Wydawnictwo Oskar, 2002. ISBN 83-86181-83-4.